Καταρχάς, πρέπει να τονίσουμε ότι καμιά θεραπεία δεν επιτρέπει την πλήρη ίαση. Έτσι, η αντιμετώπιση αποσκοπεί στην ανακούφιση της καθημερινότητας των ασθενών και στην αύξηση των πιθανοτήτων κύησης στις γυναίκες που δυσκολεύονται να συλλάβουν. Η ορμονοθεραπεία επιτρέπει να μπλοκαριστεί η ωορρηξία και να επιτευχθεί, στις περισσότερες περιπτώσεις, μια προσωρινή ύφεση της νόσου. Αυτή η αντιστρέψιμη «εμμηνόπαυση» από την αρχή κιόλας της θεραπείας εμποδίζει βέβαια την εγκυμοσύνη. Μπορούμε επίσης να παρέμβουμε χειρουργικά για τη θεραπεία και την αφαίρεση των εστιών ενδομητρίωσης. Δυστυχώς, οι υποτροπές είναι συχνές.
Ποιες είναι οι πρακτικές λύσεις απέναντι σε αυτά τα συμπτώματα
Ο γυναικολογικός πόνος είναι το σαφέστερο σύμπτωμα της ενδομητρίωσης. Οι κλασσικές θεραπείες με αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη μπορούν να χρησιμοποιούνται αρκετά συχνά, αλλά έχουν όρια. Η άσκηση επιτρέπει να χαλαρώσουν οι μυϊκές κράμπες του περινέου, των γοφών, της κοιλιάς και της πλάτης. Ορισμένες δίαιτες υπό ιατρικό έλεγχο φαίνεται επίσης ότι επιτυγχάνουν καλά αποτελέσματα για τις πεπτικές διαταραχές.
Από την υποψία στην αποδεδειγμένη διάγνωση
Πόνοι κατά την περίοδο και κατά την ερωτική επαφή, αυξημένη ροή αίματος κατά την περίοδο. Αν υποφέρετε από ένα από αυτά τα συμπτώματα, επισκεφθείτε γυναικολόγο. Μετά από τη λήψη ιστορικού και τη γυναικολογική εξέταση, θα είναι σε θέση να υποπτευθεί τη νόσο. Το πρώτο σύμπτωμα της ενδομητρίωσης παραμένει ο πόνος. Αν η γυναίκα παραπονιέται για δυσμηνόρροια (πόνοι οι οποίοι προηγούνται, συνοδεύουν ή ακολουθούν την περίοδο), ο γιατρός πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του αυτά τα συμπτώματα. Η κλινική εξέταση αν εκτελεστεί σωστά, επιτρέπει να εντοπιστούν ενδεχόμενες ανωμαλίες. Συχνά η ψηλάφηση του κόλπου ενδέχεται να είναι επιφανειακή και να μη διερευνά την περιοχή που ονομάζεται οπίσθιος Δουγλάσειος. Έτσι μπορεί να ξεφύγουν επώδυνα οζιδία, μια καθηλωμένη μήτρα προς τα πίσω ή μια ωοθήκη ογκωδέστερη και επώδυνη.
Στη διάγνωση θα μπορούσαν να συμβάλλουν και άλλες εξετάσεις:
Το ενδοκολπικό υπερηχογράφημα θα επιτρέψει τον εντοπισμό κύστεων ενδομητρίωσης στις ωοθήκες και ενδείξεων αδενομύωσης (μορφή ενδομητρίωσης που προσβάλει το εσωτερικό του μυ της μήτρας).
Η υστεροσαλπιγγογραφία επιτρέπει να αναζητηθούν έμμεσα στοιχεία όπως η ελλιπής διαβατότητα των σαλπίγγων της μήτρας που μπορεί να είναι φραγμένες.
Η μαγνητική τομογραφία αποδεικνύεται πολύ αξιόπιστη και μάλιστα ακριβέστερη από το υπερηχογράφημα στις αλλοιώσεις μεταξύ μήτρας και εντέρου.
Ο βαριούχος υποκλυσμός για να ελέγξουμε την πιθανότητα σοβαρής προσβολής του εντέρου.
Το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία επιτρέπουν τον εντοπισμό των κύστεων της ενδομητρίωσης. Αν πρόκειται για ωοθηκικές κύστεις, η διάγνωση παραμένει ευχερής, αν όμως πρόκειται για περιτοναϊκές εμφυτεύσεις και για αλλοιώσεις που διηθούν την ορθοκολπική περιοχή, αυτή είναι δυσχερέστερη. Ωστόσο, αυτές οι τεχνικές δεν μπορούν να εντοπίσουν παρά τις αλλοιώσεις που είναι μεγαλύτερες από 5-10 χιλ.
Μόνο η διαγνωστική λαπαροσκόπηση (με τη βιοψία των αλλοιώσεων) θα επιτρέψει να τεθεί με βεβαιότητα η διάγνωση. Ο έλεγχος του CA 125, δημιούργησε ελπίδες διάγνωσης, όμως αυτή η εξέταση δεν αφορά ειδικά την ενδομητρίωση. Η χρησιμότητά της σήμερα αμφισβητείται για αυτή τη διάγνωση.
Ποιες είναι διαθέσιμες θεραπείες
Διακρίνουμε δύο μεγάλες θεραπευτικές στρατηγικές:
Η ορμονοθεραπεία συνίσταται στο μπλοκάρισμα της ωορρηξίας, προκαλώντας τεχνητά προσωρινή εμμηνόπαυση, η οποία ωστόσο συνοδεύεται από παρενέργειες (έξαψεις, κολπική ξηρότητα, κ.ά). Η μείωση των περιόδων συνοδεύεται από μείωση των αλλοιώσεων. Στα διαθέσιμα φάρμακα περιλαμβάνονται τα αντισυλληπτικά, τα προγεστεγόνα, τα ανάλογα της σύνθεσης Gn-RH και εδώ και λίγο καιρό οι αναστολείς της αρωματάσης.
Η χειρουργική θεραπεία επιτρέπει την αφαίρεση ή την καταστροφή με ηλεκτροδιαθερμία ή λέιζερ των εμφυτεύσεων της ενδομητρίωσης. Αυτή η επέμβαση μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά (άρα χωρίς τομή). Αν η έκταση των αλλοιώσεων καθιστά απαραίτητο να γίνει τομή στην κοιλιά, τότε μιλούμε για λαπαροτομία. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να γίνει υστερεκτομή (αφαίρεση της μήτρας), όμως οι χειρουργοί προσπαθούν στο μέγιστο βαθμό να κάνουν συντηρητική χειρουργική επέμβαση, ιδιαίτερα στις γυναίκες κάτω των 40 ετών.
Μπορούμε επίσης να διακρίνουμε τις χειρουργικές θεραπείες ανάλογα με τον επιδιωκόμενο σκοπό τους:
Καταπολέμηση της στειρότητας αποκαθιστώντας την ανατομία στην κοιλιά. Τα υψηλότερα ποσοστά εγκυμοσύνης επιτεύχθηκαν αμέσως μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Η καταπολέμηση του πόνου με την αφαίρεση ή τη θεραπεία των βαθιών οπισθοπεριτοναϊκών αλλοιώσεων (βρίσκονται στο πίσω μέρος του περιτόναιου, μεμβράνη η οποία περικλείει τα όργανα της κοιλιάς) με μια όσο το δυνατόν πληρέστερη κίνηση ώστε να αποφευχθούν οι υποτροπές.
Είναι επίσης πιθανό ο γιατρός σας, να σας υποδείξει ειδική θεραπεία για τους πόνους. Τέλος, να γνωρίζετε ότι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η ενδομητρίωση είναι σε ύφεση και ορισμένες φορές δεν ξυπνά μετά τον τοκετό.
Λαπαροσκοπική αφαίρεση ενδομητριωσικής κύστης και θεραπεία με laser περιτοναϊκής ενδομητρίωσης
