Καρκίνος του μαστού: Πως τον αναγνωρίζουμε;
Μια γυναίκα στις οκτώ θα νοσήσει από καρκίνο του μαστού.
Πρώϊμη ανίχνευση
Οι περισσότεροι καρκινικοί όγκοι ανιχνεύονται από τις ίδιες τις γυναίκες. Έτσι, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις φυσικές αλλαγές του στήθους κατά τη διάρκεια του εμμηνορρησιακού κύκλου. Προσέξτε τους μαστούς σας, όταν αλλάζετε ρούχα ή όταν κάνετε μπάνιο. Προσοχή όμως να μη σας γίνει εμμονή και άγχος, μια και δεν οφείλετε υποχρεωτικά να παρακολουθείτε τους μαστούς σας σε καθημερινή βάση. Ωστόσο, καλό είναι να κάνετε περιστασιακά ψηλάφηση και αν διαπιστώσετε κάποια αλλαγή, τότε, χωρίς καθυστέρηση, ενημερώστε τον γιατρό σας.
Ποια είναι τα συμπτώματα που πρέπει να παρακολουθούμε;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να παρακολουθείτε είναι η εμφάνιση κάποιου ογκιδίου στο μαστό. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αυτά τα ογκίδια είναι καλοήθη όπως κύστεις και ινοαδενώματα και δεν αποτελούν καρκίνο. Ωστόσο, για λόγους πρόληψης, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας.
Οι άλλες ενδείξεις που πρέπει να παρακολουθείτε είναι:
- Η αλλαγή μεγέθους και σχήματος των μαστών,
- Η εμφάνιση δέρματος στρογγυλού με υφή φλοιού πορτοκαλιού,
- Ανωμαλίες του δέρματος, όπως εισολκή, ρυτίδες στην επιφάνειά του,
- Η θηλή να εισέχει
- Ένα μικρό, ψηλαφητό ογκίδιο το οποίο δεν προυπήρχε
- Ογκίδιο ή οίδημα στη μασχάλη
- Έκκριση από τη θηλή ή κοκκινίλα πάνω στη θηλή
Ο πόνος από μόνος του δεν αποτελεί σύμπτωμα καρκίνου του μαστού, γιατί πολλές γυναίκες αισθάνονται πόνους στους μαστούς όταν πλησιάζει η περίοδός τους.
Αν από την εξέταση των μαστών σας ανησυχείτε, τότε, χωρίς καθυστέρηση επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας. Σπάνια πρόκειται για καρκίνο, αλλά η έγκαιρη αντιμετώπιση σημαίνει αποτελεσματικότερη θεραπεία.
Η διάγνωση με συστηματικές ιατρικές εξετάσεις
Τέλος, υποβληθείτε στις εξετάσεις προληπτικού ελέγχου που σάς προτείνει ο γιατρός σας.
Η μαστογραφία επιτρέπει την ανίχνευση καρκίνου του μαστού πριν την ψηλάφηση. Η μαστογραφία πρέπει να γίνεται συστηματικά ανά έτος από την ηλικία των 40 ετών και νωρίτερα όταν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου. Η μαστογραφία είναι μια ακτινογραφία των μαστών με ακτίνες X. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, το στήθος είναι ελαφρά συμπιεσμένο μεταξύ δύο πλακών. Αυτή η εξέταση δεν διαρκεί παρά μόνο μερικά λεπτά και είναι ανώδυνη.
Μόνο η ψηλάφηση και η μαστογραφία επιτρέπουν να ανιχνευτεί ένας όγκος. Για τον εντοπισμό αυτού του καρκίνου, η πρώιμη διάγνωση αποτελεί εγγύηση καλής πρόγνωσης.
Επικίνδυνος ο καρκίνος του μαστού πριν από την ηλικία των 35 ετών
Όταν ο καρκίνος του μαστού εκδηλωθεί πριν από την ηλικία των 35 ετών, τότε η διάγνωσή του είναι δυσκολότερη και η πορεία του γενικά επιθετικότερη. Με τον όρο καρκίνο του μαστού «νέας γυναίκας», εννοούμε την εκδήλωση της νόσου πριν τα 35.
Δυσχερέστερη διάγνωση
Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι καρκίνος του μαστού εκδηλώνεται και στη νέα γυναίκα. Πρέπει επίσης να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί όταν ανακαλύπτουμε ένα ογκίδιο στο μαστό μιας νέας γυναίκας γιατί δεν είναι απαραίτητα ένας καλοήθης όγκος. Η διάγνωση του καρκίνου του μαστού είναι δυσκολότερη στη νέα γυναίκα διότι οι μαστοί είναι πυκνότεροι, λόγω περισσότερου αδενικού ιστού. Έτσι, η μαστογραφία μπορεί να είναι λιγότερο αποδοτική. Έτσι, η ανίχνευση ενός μικρού καρκίνου μπορεί να αποδειχθεί δυσκολότερη.
Οικογενειακή προδιάθεση
Αυτοί οι «πρώϊμοι» καρκίνοι εκδηλώνονται συχνότερα σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών. Συνδέονται συχνά με χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Μεταξύ αυτών, μπορούμε να αναφέρουμε τις μεταλλάξεις των γονιδίων BCRA1 και BCRA2, οι οποίες ευθύνονται για το 95% των κληρονομικών μορφών καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών και το 65% καρκίνου του μαστού μόνο. Αυτό δε συνεπάγονται πάντα την εκδήλωση καρκίνου, αυξάνει όμως τον κίνδυνο εκδήλωσης. Έτσι κάνουμε λόγο για σημαντική προδιάθεση.
Στις γυναίκες αυτές, έχουν αναφερθεί και άλλοι παράγοντες κινδύνου όπως η μακροχρόνια λήψη αντισυλληπτικών χαπιών κυρίως από την εφηβεία, η πρώτη εγκυμοσύνη μετά τα 30 κλπ. Παρότι βασίζεται σε μικρό δείγμα, μια μελέτη φαίνεται να επιβεβαιώνει την αύξηση του κινδύνου καρκίνου του μαστού στις γυναίκες φορείς γενετικών μεταλλάξεων όταν λαμβάνουν αντισύλληψη από το στόμα.
Μια προβληματική διάγνωση
Η διάγνωση των καρκίνων αυτών είναι γενικώς δυσκολότερη. Κατά τη διάγνωση, ανακαλύπτουμε περισσότερους επιθετικούς καρκίνους σε νέα γυναίκες παρά σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας (60 % έναντι 30 %). Στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ, το ποσοστό επιβίωσης μετά τη θεραπεία καρκίνου του μαστού κυμαίνεται μεταξύ 71% και 84% για τις γυναίκες ηλικίας άνω των 40 και 69% στις γυναίκες ηλικίας κάτω των 40. Άρα ο καρκίνος στη νέα γυναίκα είναι «επιθετικότερος».
Μετά τη διάγνωση, η θεραπεία ελάχιστα διαφέρει από τη θεραπευτική αντιμετώπιση των γυναικών μεγαλύτερης ηλικίας. Μια διαφορά μπορεί να είναι η λιγότερη χρήση της ορμονοθεραπείας. Οι καρκίνοι της νέας γυναίκας είναι σπανιότερα «ορμονοευαίσθητοι». Τέλος, η θεραπεία συχνά δεν είναι συντηρητική και οδηγεί στην αφαίρεση του μαστού (μαστεκτομή). Όμως το νεαρό της ηλικίας των ασθενών ενέχει ψυχολογικές δυσκολίες που οι ειδικοί συμμερίζονται.
Τι ισχύει με τη δυνατότητα εγκυμοσύνης μετά τη θεραπεία; Η εγκυμοσύνη σε νεαρές γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπεία για καρκίνο του μαστού, παραμένει δυνατή και η πορεία της δεν μεταβάλλεται από τη νόσο της μητέρας. Για να το πούμε αντίστροφα, η εγκυμοσύνη δεν αλλάζει την πρόγνωση του καρκίνου. Συνιστάται, ωστόσο, μια αναμονή 2 έως 3 ετών μετά τη θεραπεία καρκίνου του μαστού πριν να μείνετε έγκυος.
Για ποιες γυναίκες συνιστάται ο πρώϊμος προληπτικός έλεγχος;
Οι ενδείξεις για πρώϊμο προληπτικό έλεγχο αφορούν τις γυναίκες που έχουν 3 περιστατικά καρκίνου του μαστού σε πρώτου βαθμού συγγενείς, είτε 2 περιστατικά καρκίνου του μαστού σε πρώτου βαθμού συγγενείς εκ των οποίων το ένα και στους δυο μαστούς, το ένα σε ηλικία πριν τα 40 είτε σε συνδυασμό με καρκίνο ωοθήκης.
Αυτές οι γυναίκες, πρέπει να εξετάζονται από τα 25 ετών κάθε εξάμηνο με ψηλάφηση και ετησίως με υπερηχογράφημα. Από την ηλικία των 3Ο ετών επιπλέον με ετήσια μαστογραφία ή μαγνητική μαστογραφία. Εναλλακτικά, μόλις η γυναίκα φθάσει την ηλικία διάγνωσης σε συγγενή της μείον 10 έτη. Για παράδειγμα, αν ο καρκίνος έχει εμφανιστεί στην ηλικία των 35 ετών στη συγγενή της, τότε αυτή πρέπει να αρχίσει τον προληπτικό έλεγχο στα 25.
