Εδώ και μερικά χρόνια, έχουν εμφανιστεί νέες τεχνικές, που επιτρέπουν τη διατήρηση της μήτρας ακόμα και αν οι γυναίκες δεν επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά.
Ο αρτηριακός εμβολισμός του ινομυώματος: Ο εμβολισμός, ο οποίος αρχικά αναπτύχθηκε για μη εγχειρήσιμους καρκίνους και για σοβαρές αιμορραγίες μετά τον τοκετό, παρουσιάζει αρκετά πλεονεκτήματα. Επιτρέπει την αποφυγή αφαίρεσης της μήτρας και εμφανίζει βραχύτερη ανάρρωση. Ο εμβολισμός, ο οποίος τελειοποιήθηκε στη δεκαετία του 1990 από τις ομάδες γυναικολογίας και ακτινολογίας του νοσοκομείου Lariboisière του Παρισιού, συνίσταται στην έγχυση μικρών σωματιδίων στις αρτηρίες των ινομυωμάτων, επιφέροντας έτσι τη νέκρωσή τους. Αυτή η τεχνική έχει χρησιμοποιηθεί σε ολόκληρο τον κόσμο 40 000 φορές. Αναφορικά με την αποτελεσματικότητα του εμβολισμού διαθέτουμε τώρα στοιχεία που εκτείνονται σε διάστημα δεκαετίας από την έναρξη εφαρμογής της. Είναι μια εναλλακτική επιλογή η οποία πρέπει να προτείνεται στις γυναίκες που πληρούν τα κατάλληλα κριτήρια. Ο εμβολισμός αποτελεί σήμερα την πλέον ανεπτυγμένη μη χειρουργική τεχνική. Νέες θεραπευτικές τεχνικές υπόσχονται πολλά, όντας λιγότερο επιθετικές από τον εμβολισμό: θεραπεία με εστιασμένους υπέρηχους (FUS).
Εμβολισμός, μια αποδεδειγμένα αποτελεσματική τεχνική
Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία, ένας λεπτός καθετήρας εισέρχεται στην μηροβουβωνική πτυχή, έπειτα καθοδηγείται κατά μήκος των αρτηριών έως τη μητριαία αρτηρία. Μόλις φθάσει ο καθετήρας επιτρέπει την έγχυση μικρών σωματιδίων, μεγέθους κόκκου άμμου, στα αγγεία τα οποία τροφοδοτούν τα ινομυώματα. Αυτή η θεραπεία απαιτεί νοσηλεία 24 έως 48 ωρών. Ο έλεγχος του πόνου μετά τον εμβολισμό γίνεται με διάφορα αναλγητικά φάρμακα ή με μικρή αντλία της οποίας μπορούμε να ελέγχουμε τη δόση ανάλογα με την ένταση των πόνων. Η επιστροφή στη συνήθη δραστηριότητα γίνεται σε μια ή δυο εβδομάδες. Ο εμβολισμός είναι αποτελεσματικός για τη θεραπεία των συμπτωματικών ινομυωμάτων. Επιτρέπει σημαντική μείωση του όγκου τους. Τα ποσοστά επιπλοκών είναι μικρότερα από τα ποσοστά της υστερεκτομής ή της ινομυωματεκτομής. Αυτή τεχνική ενδείκνυται περισσότερο σε περιπτώσεις πολλαπλών, τοιχωματικών ινομυωμάτων. Όμως, εξ αιτίας του αυξημένου κινδύνου αποβολής που επιφέρει ο εμβολισμός, δε συνιστάται τόσο στις νέες γυναίκες οι οποίες επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά.
Αρτηριακός εμβολισμός ή υστερεκτομή;
Ο εμβολισμός μπορεί να προτείνεται σε νέες γυναίκες οι οποίες επιθυμούν να διατηρήσουν τη μήτρα τους, για λόγους προσωπικών πεποιθήσεων ή για ενδεχόμενες εγκυμοσύνες. Ορισμένες γυναίκες δεν θέλουν να χάσουν τη μήτρα τους, γι' αυτόν τον λόγο ο εμβολισμός πρέπει να εντάσσεται στην προεγχειρητική ενημέρωση. Αυτή η επέμβαση, η οποία είναι ελάχιστα επεμβατική, διαφυλάσσει την κατάσταση της μήτρας, αντίθετα με τη μυομεκτομή η οποία μπορεί να καταστήσει τη μήτρα τραυματισμένη και επίφοβη για κύηση. Πολλές γυναίκες με ινομυώματα οι οποίες υποβλήθηκαν σε εμβολισμό στη συνέχεια απέκτησαν παιδιά. Η υστερεκτομή πρέπει να προτιμάται για τις γυναίκες με ηλικία κοντά στην εμμηνόπαυση που δεν επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά. Ο εμβολισμός παραμένει μια εναλλακτική επιλογή και όχι υποκατάστατο της υστερεκτομής. Η ιατρική ένδειξη γίνεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την ηλικία, την επιθυμία εγκυμοσύνης, τον αριθμό και το μέγεθος των ινομυωμάτων.
Τα οφέλη του αρτηριακού εμβολισμού
Οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι το 78 έως 94% των γυναικών οι οποίες υποβλήθηκαν σε εμβολισμό παρουσιάζουν σαφή βελτίωση ή πλήρη ίαση από αιμορραγίες, πόνους και λοιπά συμπτώματα. Τρεις μήνες μετά την επέμβαση, παρατηρείται σαφής μείωση του όγκου του ινομυώματος. Σύμφωνα με δύο αμερικανικές μελέτες, η ομαλοποίηση της περιόδου φαίνεται να επιτυγχάνεται στο 85% των περιπτώσεων, μείωση του όγκου της μήτρας κατά 45% κατά μέσο όρο, το ποσοστό αποτυχιών κυμαίνεται από 5% έως 10% ενώ οι ασθενείς, σε ποσοστό περίπου 90%, φαίνεται ότι είναι ικανοποιημένες από το αποτέλεσμα και θα συνιστούσαν τον εμβολισμό και σε άλλες γυναίκες. Μετά τον εμβολισμό οι πυελικοί πόνοι είναι συχνοί και μπορούν να αντιμετωπιστούν με αντιφλεγμονώδη και αναλγητικά. Λόγω αυτών που ορισμένες φορές είναι έντονοι, η ασθενής παραμένει κατά γενικό κανόνα μια ή δυο νύχτες στο νοσοκομείο όπου ενδέχεται να της χορηγηθεί ενδοφλέβια αναλγητική αγωγή. Ενδέχεται επίσης να υπάρξουν και άλλες προσωρινές επιπλοκές όπως πυρετός και ναυτίες. Τα αποτελέσματα μελέτης η οποία διεξήχθη το 2008 στις Κάτω Χώρες δείχνουν ότι οι γυναίκες οι οποίες είχαν υποβληθεί σε εμβολισμό υποφέρουν λιγότερο κατά τη διάρκεια των 24 ωρών που έπονται της επέμβασης και ξαναρχίζουν ταχύτερα τις καθημερινές δραστηριότητές τους, σε σχέση με τις γυναίκες οι οποίες υποβλήθηκαν σε υστερεκτομή. Η πλειονότητα των γυναικών ξαναρχίζουν τις δραστηριότητές τους μετά από μια εβδομάδα, έναντι δύο έως τεσσάρων εβδομάδων ανάρρωσης για την ινομυωματεκτομή (αφαίρεση των ινομυωμάτων με χειρουργική επέμβαση) και τεσσάρων έως έξι εβδομάδων για την υστερεκτομή (αφαίρεση της μήτρας).
Εμβολισμός και επιπλοκές
Μεταξύ των επιπλοκών, μπορούμε να σημειώσουμε περιπτώσεις αμηνόρροιας (σταμάτημα περιόδου, αν και στο 80% των περιπτώσεων επανεμφανίζονται), λοίμωξη η οποία κατά γενικό κανόνα αντιμετωπίζεται με αντιβίωση ή ακόμα και νέκρωση της μήτρας, η οποία τότε συνεπάγεται υστερεκτομή για την οποία γινόταν προσπάθεια αποφυγής της. Ωστόσο, ο εμβολισμός δεν παύει να είναι μια επέμβαση που δεν είναι απαλλαγμένη από κάθε κίνδυνο, όμως ο κίνδυνος θνησιμότητας κατά τη διάρκεια αυτής της επέμβασης παραμένει 10 φορές μικρότερος από τον κίνδυνο θνησιμότητας της υστερεκτομής. Ο κίνδυνος επιπλοκών για τον εμβολισμό είναι 19% ενώ για την υστερεκτομή είναι 26%. Οι θάνατοι που έχουν σημειωθεί λόγω επιπλοκών από εμβολισμό, οφείλονται είτε σε σηψαιμίες οι οποίες παρουσιάζονται σε γυναίκες που έχουν ιστορικό γυναικολογικών λοιμώξεων και δεν τις αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα, είτε σε εμβολή. Για την αποφυγή αυτών των τελευταίων, η ασθενής πρέπει να λάβει αντιθρομβωτική αγωγή τις ημέρες που έπονται της επέμβασης. Πέραν της συμβολικής της αξίας, η μήτρα είναι απαραίτητη για την εγκυμοσύνη. Όμως επί του παρόντος, αυτή η τεχνική εξακολουθεί να συνιστάται μόνο στις γυναίκες οι οποίες δεν επιθυμούν πλέον να αποκτήσουν παιδιά.