Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Χειρουργική καρκίνου του μαστού

Χειρουργική καρκίνου του μαστού
Ο Δρ. Θεόδωρος Λιακάκος είναι Μαιευτήρας Χειρούργος Γυναικολόγος - Μαστολόγος και κατέχει τη θέση Διευθυντή Γυναικολογική Κλινική Ιατρικού Κέντρου Αθηνών και του τ. Επιμελητή στη Γυναικολογική Κλινική του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών. Φοίτησε και έλαβε τη διδακτορική του διατριβή στη Μαιευτική Γυναικολογία από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ειδικεύθηκε και εργάστηκε ως Επιμελητής στην Πανεπιστημιακή Γυναικολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Βρυξελλών στο Βέλγιο (ULB).

Καρκίνος του μαστού: η τάση προς μια ελάχιστα επεμβατική αντιμετώπιση

Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλα όργανα (μεταστάσεις στο ήπαρ, στους πνεύμονες, κλπ) μέσω της λέμφου. Λόγω της παροχέτευσης της λέμφου, προς τους λεμφαδένες της μασχάλης, ορισμένος αριθμός λεμφαδένων αφαιρείται ταυτόχρονα με τον όγκο. Ο λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης μπορεί ωστόσο να συνεπάγεται επιπλοκές. Σε αυτό το πρόβλημα θα μπορούσε να δώσει λύση μια νέα μέθοδος, λιγότερο τραυματική: η τεχνική του φρουρού λεμφαδένα.

Η διήθηση των λεμφαδένων της μασχάλης αντιπροσωπεύει το πρώτο στάδιο μεταστάσεων στον καρκίνο του μαστού. Καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την πρόγνωση και τη θεραπεία.

Αποφυγή εξάπλωσης του καρκίνου

Αν ο όγκος έχει διάμετρο μικρότερη από ένα χιλιοστό και δεν έχει διηθήσει τους λεμφαδένες, τότε έχει 9 στις 10 πιθανότητες να ιαθεί. Αν υπάρχει όμως λεμφαδενική διήθηση τη στιγμή της θεραπείας, οι πιθανότητες ίασης δεν είναι παρά 50%.

Για να εξασφαλισθούν στο μέγιστο οι πιθανότητες επιβίωσης, οι λεμφαδένες πρέπει να αφαιρούνται και η θεραπεία να συμπληρώνεται με χημειοθεραπεία που θα επιτρέψει την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων που μπορεί να έχουν εξαπλωθεί στον υπόλοιπο οργανισμό.

Μέχρι πολύ πρόσφατα, η αφαίρεση διηθητικού όγκου συνδυαζόταν συστηματικά με λεμφαδενικό καθαρισμό της σύστοιχης μασχάλης. Στο παρελθόν αφαιρούνταν το σύνολο των λεμφαδένων. Σήμερα, τουλάχιστο 12 λεμφαδένες αφαιρούνται και εξετάζονται.

Τα μειονεκτήματα του λεμφαδενικού καθαρισμού

Μεταξύ των συνεπειών του λεμφαδενικού καθαρισμού της μασχάλης, είναι η μείωση της λεμφικής αποχέτευσης του στήθους και του χεριού με συνέπεια την αύξηση της ευαισθησίας στις μολύνσεις ενώ στο 5% των γυναικών θα εμφανιστεί λεμφοίδημα (πρήξιμο) του χεριού. Επί του παρόντος, καμιά πραγματικά αποτελεσματική θεραπεία δεν υπάρχει για αυτό το πρόβλημα. Επιπλέον, ο λεμφαδενικός καθαρισμός μπορεί να συνεπάγεται πόνους και κάποια αδυναμία του μπράτσου για μερικές εβδομάδες μετά την επέμβαση. Η βοήθεια φυσικοθεραπευτή θα επιτρέψει στην ασθενή να ανακτήσει πλήρως την κινητικότητα του χεριού της.

Εντοπισμός των φρουρών λεμφαδένων

Η τεχνική του φρουρού λεμφαδένα, η οποία έχει αναπτυχθεί από τη δεκαετία του 1990, είναι λιγότερο τραυματική. Πρόκειται για τον εντοπισμό και την αφαίρεσή των πρώτων λεμφαδένων που θα διηθηθούν από τα καρκινικά κύτταρα. Λεμφαδενικός καθαρισμός γίνεται μόνο αν οι λεμφαδένες έχουν προσβληθεί.

Στην πράξη, λίγο πριν από την αφαίρεσή του όγκου, μια ελαφρώς ραδιενεργή και μια χρωστική ουσία ενίονται γύρω από τη θηλή. Αυτές οι ουσίες θα κατευθυνθούν στο λεμφικό σύστημα και θα συγκεντρωθούν στους πρώτους λεμφαδένες που παροχετεύουν το μαστό, τους φρουρούς λεμφαδένες. Αυτή η «σήμανση» επιτρέπει στον χειρουργό να τους εντοπίσει και να τους αφαιρέσει δια μέσου μιας μικρής τομής.

Κατά μέσο όρο δύο λεμφαδένες λαμβάνονται και εξετάζονται με ταχεία βιοψία στο εργαστήριο, κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Αν είναι μεταστατικοί, αφαιρείται όλοι οι λεμφαδένες. Σε αντίθετη περίπτωση, η εγχείρηση σταματά εκεί.

Τις επόμενες ημέρες θα γίνει η τελική βιοψία. Ορισμένες γυναίκες ενδέχεται να εγχειριστούν ξανά για να γίνει λεμφαδενικός καθαρισμός, αν οι λεμφαδένες αποδειχθούν τελικά διηθημένοι από καρκινικά κύτταρα. Η ένδειξη για χημειοθεραπεία αποφασίζεται με αρκετά κριτήρια, ανάμεσα στα οποία σημαντική θέση κατέχει η παρουσία λεμφαδενικής διήθησης.

Περισσότερες από μια στις δυο γυναίκες

Η τεχνική του φρουρού λεμφαδένα απευθύνεται σε όλες τις γυναίκες που έχουν καρκίνο του μαστού, κυρίως διαμέτρου μικρότερης από 15 ή 20 χιλιοστά, χωρίς ψηλαφητούς λεμφαδένες στη μασχάλη, υπό τον όρο ότι ο όγκος είναι μονήρης και η γυναίκα δεν είχε υποβληθεί σε προεγχειρητική χημειοθεραπεία (χημειοθεραπεία η οποία προτείνεται πριν από την επέμβαση για τη μείωση του μεγέθους του όγκου και την αύξηση των πιθανοτήτων μιας συντηρητικής χειρουργικής επέμβασης). Η τεχνική του φρουρού λεμφαδένα έχει το πλεονέκτημα της αποφυγής του καθαρισμού μασχαλιαίων λεμφαδένων στο 70% των περιπτώσεων, διότι ο κίνδυνος λεμφαδενικής διήθησης σε μικρούς όγκους δεν είναι παρά 30%. Η νοσηλεία είναι βραχύτερη και ο κίνδυνος επιπλοκών ελάχιστος. Ωστόσο, 30% των ασθενών θα πρέπει τελικά να υποβληθεί σε λεμφαδενικό καθαρισμό:

  • Είτε κατά τη διάρκεια της επέμβασης, γιατί η ταχεία βιοψία ήταν θετική ή ο φρουρός λεμφαδένας δεν κατέστη δυνατόν να εντοπιστεί
  • Είτε σε δεύτερη επέμβαση, διότι η κανονική βιοψία των λεμφαδένων έδειξε την παρουσία καρκινικών κυττάρων.

Μειονεκτήματα της τεχνικής

Η τεχνική του φρουρού λεμφαδένα έχει και μειονεκτήματα. Το πρώτο είναι ότι ορισμένος αριθμός ασθενών πρέπει να επανεγχειριστούν και υπό γενική αναισθησία, για να γίνει λεμφαδενικός καθαρισμός. Το δεύτερο είναι ότι υπάρχει κίνδυνος να αφεθούν στο συγκεκριμένο σημείο μεταστατικοί λεμφαδένες. Το ποσοστό των εσφαλμένων αρνητικών αποτελεσμάτων είναι 3 έως 5%.

Καρκίνος του μαστού: ναι στη συντηρητική χειρουργική!

Μετά από 20 χρόνια παρακολούθησης, δυο μελέτες επιτρέπουν να πούμε ότι η συντηρητική χειρουργική είναι τόσο αποτελεσματική όσο και η πλήρης αφαίρεση του στήθους.

Προς λιγότερο τραυματικές χειρουργικές επεμβάσεις

Για πολλά χρόνια για τις γυναίκες οι οποίες είχαν προσβληθεί από καρκίνο του μαστού, η μαστεκτομή (αφαίρεση του στήθους) ήταν ο προτιμότερος τρόπος χειρουργικής αντιμετώπισης. Η διαδεδομένη πεποίθηση σύμφωνα με την οποία μια ευρύτερη επέμβαση ήταν οπωσδήποτε καλύτερη, επικράτησε στις Ηνωμένες Πολιτείες έως τη δεκαετία 1970-1980. Δύο μεγάλες μελέτες επρόκειτο να κλείσουν τη συζήτηση.

Η πρώτη, (ιταλική μελέτη) παρακολούθησε 701 γυναίκες, διαγνωσμένες με καρκίνο μικρότερο από 2 εκ., μεταξύ 1973 και 1980. Κατανεμημένες σε δύο ομάδες, υποβλήθηκαν είτε σε ριζική μαστεκτομή (αφαίρεση του στήθους) είτε σε τεταρτεκτομή (αφαίρεση του όγκου του στήθους καθώς και σημαντικό μέρος του ιστού γύρω από αυτόν) την οποία ακολούθησε ακτινοθεραπεία. Από το 1976, όλες οι γυναίκες υποβλήθηκαν σε χημειοθεραπεία. Μετά από 20 χρόνια παρακολούθησης, καμιά διαφορά δεν διαπιστώθηκε όσον αφορά τις υποτροπές, μεταστάσεις, συνολική επιβίωση ή θνησιμότητα.

Η δεύτερη μελέτη επέτρεψε την παρακολούθηση 1 851 γυναικών με καρκίνο του μαστού διαμέτρου μικρότερης από 4 εκ. Κατανεμημένες σε τρεις ομάδες, υποβλήθηκαν είτε σε ολική μαστεκτομή, είτε σε ογκεκτομή (αφαίρεση του όγκου με τον εγγύς ιστό) είτε σε ογκεκτομή ακολουθούμενη από ακτινοθεραπεία. Τα αποτελέσματα μετά από 20 χρόνια παρακολούθησης ήταν τα εξής: η ακτινοθεραπεία επέτρεψε να μειωθεί ο αριθμός τοπικών υποτροπών αλλά καμιά διαφορά μεταξύ των τριών ομάδων δεν παρατηρήθηκε όσον αφορά το ποσοστό επιβίωσης χωρίς υποτροπές, επιβίωσης χωρίς μετάσταση ή συνολικής επιβίωσης.

Έτσι, αυτές οι δύο μελέτες συνηγορούν υπέρ της ογκεκτομής η οποία συνδυάζεται με ακτινοθεραπεία. Στη Γαλλία, η μαστεκτομή εγκαταλείφτηκε για τους όγκους μικρού μεγέθους ήδη από τη δεκαετία του 1960. Για τους όγκους μεγέθους μικρότερου από 3 εκ., δεν υπάρχει πλέον καμιά συζήτηση. Προτιμάται πάντοτε η συντηρητική θεραπεία.

Έτσι, σήμερα διακρίνουμε δύο μεγάλες κατηγορίες τεχνικών συντηρητικής χειρουργικής:

  • Η ογκεκτομή ή η χειρουργική αφαίρεση της ψηλαφητής μόνο βλάβης επί καρκινώματος του μαστού συνίσταται στην αφαίρεση του όγκου του στήθους μαζί με τον εγγύς ιστό·
  • Η τεταρτεκτομή είναι η αφαίρεση του όγκου του στήθους καθώς και σημαντικού μέρους του εγγύς ιστού (έως το 25% του μαστού). Αυτή η χειρουργική εφαρμόζεται πλέον από ορισμένες ιταλικές ομάδες.

Η διήθηση των λεμφαδένων που βρίσκονται στις μασχάλες αντιπροσωπεύει το πρώτο στάδιο μεταστάσεων στον καρκίνο του μαστού. Έτσι, για να εμποδιστεί αυτό το φαινόμενο, οι λεμφαδένες πρέπει να αφαιρούνται.

Ακολουθεί ακτινοθεραπεία και μπορεί επίσης χημειοθεραπεία που θα επιτρέψει την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων που έχουν εξαπλωθεί στον οργανισμό.

Τι πρέπει να κάνουμε με τους μεγαλύτερους όγκους;

Απέναντι σε μεγαλύτερους όγκους, η αντιμετώπιση συνίσταται σε πρώτη φάση στην προεγχειρητική χημειοθεραπεία, η οποία έχει ως στόχο να μειώσει το μέγεθος του όγκου. Τότε μπορούμε να προσφύγουμε στις τεχνικές που περιγράφονται παραπάνω.

Αυτό σημαίνει ότι η μαστεκτομή έχει εγκαταλειφθεί οριστικά; όχι, παραμένουν ακόμα ενδείξεις γι' αυτήν την πρακτική:

  • Οι πολυεστιακοί όγκοι, δηλαδή όταν μέσα στον ίδιο μαστό υπάρχουν περισσότεροι όγκοι
  • Οι ογκώδεις όγκοι οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται στην προεγχειρητική θεραπεία
  • Οι γυναίκες στις οποίες εκδηλώνονται υποτροπές μετά από συντηρητική θεραπεία

Η επανάσταση της άμεσης αποκατάστασης του στήθους

Η επανάσταση στον τομέα της χειρουργικής του μαστού βρίσκεται στην έλευση της πλαστικής χειρουργικής.

Τον Οκτώβριο του 2000, καναδική μελέτη επέτρεψε να υπογραμμιστούν τα ψυχολογικά οφέλη της επανορθωτικής χειρουργικής. Τα καλύτερα αποτελέσματα φαίνεται ότι επιτυγχάνονται όταν η αποκατάσταση είναι άμεση, κατά τη διάρκεια του χειρουργείου της μαστεκτομής. Αλλά, ακόμα και αν γίνει αργότερα, η επανορθωτική επέμβαση παραμένει ευεργετική.

Εδώ και περίπου δέκα χρόνια, έχει σημειωθεί μια σημαντική εξέλιξη των τεχνικών ογκοπλαστικής. Για τον καρκίνο του μαστού, αυτές οι τεχνικές μπορούν έτσι να επιτρέπουν αποκαταστάσεις οι οποίες δίνουν εντυπωσιακά αισθητικά αποτελέσματα. Αυτές οι τεχνικές μπορούν επίσης να προβλέπουν μια μικρή επέμβαση και στο άλλο στήθος προκειμένου να αποφεύγεται ενδεχόμενη ασυμμετρία.

Τα οφέλη της αποκατάστασης του μαστού

Η αποκατάσταση του μαστού μετά από την αφαίρεση, βελτιώνει τον ψυχισμό. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα καλά όταν αυτή η αισθητική επέμβαση είναι άμεση, αλλά δεν είναι ποτέ αργά για να κάνετε το σωστό.

Σύμφωνα με μελέτη η οποία διεξήχθη στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, η αποκατάσταση του εγχειρισμένου στήθους επιφέρει σαφή βελτίωση του ψυχισμού, οποιαδήποτε και αν είναι η χρησιμοποιηθείσα τεχνική. Τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται όταν η αποκατάσταση είναι άμεση. Μια επέμβαση, ακόμα και αν γίνει μετά, παραμένει ευεργετική.

Για να καταλήξουν σε αυτά τα συμπεράσματα, οι χειρουργοί μελέτησαν τις περιπτώσεις 250 γυναικών οι οποίες είχαν χειρουργηθεί στο στήθος. Σε 161 περιπτώσεις, η αποκατάσταση πραγματοποιήθηκε στον ίδιο χρόνο με τη μαστεκτομή και στην πλειονότητα των περιπτώσεων (184 επί 250) με ιστό της ασθενούς.

Η πλαστική χειρουργική: μια ολοκληρωμένη θεραπεία

Το σημαντικό αποτέλεσμα, είναι το ευ ζην όλων των ασθενών. Ένα δεδομένο το οποίο, σύμφωνα με τους συγγραφείς, αντικατοπτρίζει τις τεχνικές προόδους που έχουν σημειωθεί στον συγκεκριμένο τομέα.

Το όφελος είναι σημαντικότερο όταν η αποκατάσταση είναι άμεση. Η εξήγηση γι' αυτό είναι λογική. Το ηθικό αυτών των γυναικών βελτιώθηκε σημαντικά, ενώ ήταν χαμηλό επειδή είχαν πληροφορηθεί ότι έπασχαν από καρκίνο. Πολλές ιατρικές ομάδες προτείνουν εξ αρχής αποκατάσταση, την ίδια στιγμή δηλαδή που γίνεται η μαστεκτομή. Όταν το δέρμα και οι μύες είναι καλής ποιότητας είναι δυνατή η τοποθέτηση πρόθεσης. Οι προθέσεις που τοποθετούνται μπορούν να περιέχουν φυσιολογικό ορρό, είτε σιλικόνη. Αν οι τοπικές συνθήκες δεν επιτρέπουν την πρόθεσης, οι χειρουργοί μπορούν να καταφύγουν σε μόσχευμα μυός και δέρματος, που λαμβάνεται για παράδειγμα από την κοιλιά.

Γενετικοί καρκίνοι: Ποια είναι η θέση της προληπτικής αφαίρεσης στήθους;

Προφυλακτική μαστεκτομή: σε ποιον απευθύνεται;

Η προφυλακτική μαστεκτομή δεν αφορά όλες τις γυναίκες. Απευθύνεται στην ουσία σε αυτές που εμφανίζουν ισχυρή γενετική προδιάθεση καρκίνου του μαστού. Εδώ, εμπλέκονται δύο κύρια γονίδια το BRCA 1 και το BRCA 2, υπεύθυνα για το 80% περίπου των κληρονομικών καρκίνων του μαστού. Αν λάβουμε υπόψη το σύνολο των καρκίνων του μαστού, αυτοί οι «κληρονομικοί» καρκίνοι αντιπροσωπεύουν το 5% με 10% των περιπτώσεων καρκίνων του μαστού και των ωοθηκών.
Στο γενικό γυναικείο πληθυσμό, το 8% θα εκδηλώσουν καρκίνο του μαστού και το 3% θα καταλήξουν. Στις γυναίκες φορείς του γονιδίου BRCA 1, το 80% θα εκδηλώσουν καρκίνο του μαστού, με ποσοστό θνησιμότητας 30%. Συγκεκριμένα, στη Γαλλία εκδηλώνονται ετησίως 40 000 καρκίνοι του στήθους (3 000 συνδέονται με το γονίδιο BRCA1), προκαλώντας 11 000 θανάτους (800 έως 850 συνδέονται με αυτή τη γενετική μετάλλαξη).

Τα πλεονεκτήματα μιας προφυλακτικής μαστεκτομής

Αντίθετα με αυτό που θα μπορούσε κανείς να πιστεύει, η αφαίρεση στήθους δεν εκμηδενίζει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, διότι είναι πρακτικά αδύνατο να αφαιρέσουμε ολοκληρωτικά τον αδένα. Στις ασθενείς χωρίς καμιά γενετική προδιάθεση, η προληπτική μαστεκτομή δεν εξαλείφει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού σε ποσοστό 0,5 %.

Όμως στις γυναίκες υψηλού κινδύνου, αρκετές μελέτες έδειξαν σημαντική μείωση. Σύμφωνα με συλλογική μελέτη του INSERM = Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και Ιατρικής Έρευνας της Γαλλίας, ο κίνδυνος μετά από μαστεκτομή είναι της τάξης του 4% έως 5% (έναντι 60% έως 80% χωρίς μαστεκτομή) και με ποσοστό θνησιμότητας το οποίο διαμορφώνεται στο 2% (έναντι 30% έως 40%).

Με λίγα λόγια, δεν εξαλείφουμε τον κίνδυνο στις γυναίκες υψηλού κινδύνου αλλά τον μειώνουμε σχηματικά στο ποσοστό κινδύνου που ισχύει και για τον γενικό πληθυσμό.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της μαστεκτομής;

Όμως μια προσέγγιση καθαρά αριθμητική, δεν είναι ανθρώπινα αποδεκτή για ένα μέρος του σώματος με τέτοια συμβολική σημασία και τόσο στενά συνδεδεμένο με τη θηλυκότητα και την εικόνα που έχει η γυναίκα για τον εαυτό της. Οι παρενέργειες μιας τέτοιας επέμβασης είναι σημαντικές και υπερβαίνουν απλά το τεχνικό μέρος της επέμβασης.

Η αφαίρεση του στήθους απαιτεί άμεση αποκατάσταση, η οποία θα επιφέρει επιπλοκές στο 20% των γυναικών: πόνοι, αναγκαιότητα αλλαγής πρόθεσης, κ.ά. Οι ψυχολογικές επιπτώσεις ενδεχομένως να ποικίλουν από γυναίκα σε γυναίκα. Ορισμένες ασθενείς θα υποφέρουν και θα επηρεαστεί η ποιότητα της ζωής τους, ενώ άλλες θα νιώθουν ανακουφισμένες. Οι γυναίκες οι οποίες ζητούν οι ίδιες τη μαστεκτομή, είναι αυτές οι οποίες στη συνέχεια έχουν τα λιγότερα ψυχολογικά προβλήματα.

Αξίζει να υπογραμμιστεί, ότι για να μειωθεί το ψυχικό τραύμα που προκαλεί η μαστεκτομή, μπορεί να προταθεί μια εναλλακτική: η υποδόρια μαστεκτομή. Με άλλα λόγια, αδειάζουμε το στήθος από τον αδένα και στη θέση του τοποθετούμε την πρόθεση.

Ποιες εναλλακτικές στη μαστεκτομή;

Πρέπει να σημειωθεί ότι η μαστεκτομή δεν είναι ο μόνος παράγοντας που μείωνει τον κινδύνο καρκίνου του μαστού στις γυναίκες φορείς του γονιδίου BRCA. Για παράδειγμα, η πρώιμη εμμηνόπαυση (πριν από τα 40 έτη) συνεπάγεται μείωση του κινδύνου κατά 30%.

Έτσι, ορισμένες παρεμβάσεις μπορούν έτσι να αποδειχθούν αποτελεσματικές: η ωοθηκεκτομή (αφαίρεση των ωοθηκών) επιτρέπει μείωση κατά 50% του κινδύνου καρκίνου του μαστού στις γυναίκες φορείς των γονιδίων BRCA. Η ταμοξιφαίνη και η ραλοξιφαίνη, επιτρέπουν να μειωθεί ο κίνδυνος κατά 30%. Στη Γαλλία, οι συστάσεις προσανατολίζονται προς ένα συνδυασμό ωοθηκεκτομής και ταμοξιφαίνης παρά προς τη μαστεκτομή. Αυτή η επιλογή επιτρέπει να μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος (χωρίς ωστόσο να φθάσει στη μείωση που επιτρέπει η μαστεκτομή) χωρίς προσβολή της θηλυκότητας της ασθενούς.

Σε όλες τις περιπτώσεις, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι κάθε γυναίκα είναι μοναδική και ότι κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται σε ατομική βάση. Εναπόκειται στο γιατρό και σε κάθε ενδιαφερόμενη να αξιολογήσουν τα δεδομένα και στη συνέχεα να αποφασίσουν με γνώμονα αυτό που επιθυμεί η γυναίκα.

Καρκίνος του στήθους: εμπόδια στην αποκατάσταση του μαστού

Ο καρκίνος του μαστού οδηγεί στο 1/4 των περιπτώσεων σε μαστεκτομή. Αυτή η επέμβαση αποτελεί μια προσβολή στη θηλυκότητα των γυναικών.

Μόνο το 25% των γυναικών οι οποίες έχουν κάνει μαστεκτομή αποφασίζουν να κάνουν αποκατάσταση άμεσα ή εντός των 5 επόμενων ετών. Ωστόσο, καμιά αντένδειξη δεν εμποδίζει αυτή την επέμβαση.

Ψυχολογικές κυρίως αιτίες

Οι αιτίες για τις οποίες κάποιες γυναίκες δεν καταφεύγουν στην αποκατάσταση του στήθους τους φαίνεται ότι είναι ψυχολογικής φύσης. Αυτό το οποίο είναι βέβαιο είναι ότι εκτός από το κάπνισμα, δεν υπάρχουν ιατρικοί λόγοι που να περιορίζουν την επέμβαση. Ακόμα και αν η πρόγνωση δεν είναι καλή, η αποκατάσταση του στήθους είναι δυνατή και οι ασθενείς πρέπει να βγάλουν από το μυαλό τους ότι η αποκατάσταση ευνοεί την υποτροπή της νόσου. Υπάρχουν ωστόσο κάποια χρονικά όρια που πρέπει να τηρηθούν. Αν μόλις υποβληθήκατε σε χημειοθεραπεία ή σε ακτινοθεραπεία, χρειάζεται κάποιος χρόνος για την επούλωση και δεν μπορούμε να αρχίσουμε την αποκατάσταση πάρα πολύ γρήγορα.

«Δεν πρέπει να δημιουργούμε ενοχές στις ασθενείς, οποιαδήποτε και αν είναι η επιλογή τους»

Αποκατάσταση του στήθους σημαίνει προπαντός ανάκτηση του ελέγχου του σώματός της γυναίκας και επανασύνδεση με τη θηλυκότητά της. Ορισμένες φορές ακόμα, η ευκαιρία να υποβληθεί σε πλαστική χειρουργική της δίνει τη δυνατότητα επιλογής του μεγέθους των δύο μαστών. Όμως για ορισμένες γυναίκες, η εξάντληση της υπομονής τους και η επιθυμία τους να απομακρυνθούν από το νοσοκομειακό περιβάλλον υπερισχύουν. Ορισμένες από τις ασθενείς δεν επιθυμούν αυτή την αποκατάσταση διότι έχουν μικρό στήθος και αισθάνονται άνετα με απλές προθέσεις. Όλα εξαρτώνται από τη σχέση που έχουν αυτές οι γυναίκες με το στήθος τους. Η σημασία που δίνουν στη σιλουέτα τους διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα. Το παν είναι να μην τις ενοχοποιούμε, οποιαδήποτε και αν είναι η επιλογή τους. Αυτό το οποίο είναι σημαντικό, είναι να κατανοήσουμε γιατί το κάνουν. Αν είναι για το σύντροφό τους όμως, δεν είναι σωστό, γιατί με την πλαστική πρέπει να εκφράζονται οι ίδιες όντας μια επιθυμία εκ μέρους τους.

Στους ψυχολογικούς λόγους προστίθεται και το οικονομικό κόστος μιας τέτοιας επέμβασης.

Μαστεκτομή: Ένας ακρωτηριασμός που έχει και συμβολική σημασία

Αυτή την επέμβαση, απαραίτητη κάποιες φορές για την αφαίρεση του όγκου, οι γυναίκες την βιώνουν αρνητικά. Διότι το στήθος εμπεριέχει πολλά σύμβολα: θηλυκότητα, μητρότητα, σεξουαλικότητα, εικόνα του εαυτού τους. Αυτή η επέμβαση είναι ένας ακρωτηριασμός τόσο συμβολικός όσο και ανατομικός.

Πριν από την επέμβαση, ο χειρουργός πρέπει να παράσχει όλες τις πληροφορίες που επιθυμεί η ασθενής, κυρίως όσον αφορά την ουλή και τις δυσκολίες κίνησης του ώμου. Μετά την επέμβαση οι περισσότερες γυναίκες δεν θέλουν να δουν την ουλή τους, έπειτα σιγά -σιγά συνηθίζουν τη νέα τους όψη. Η θεράπουσα ομάδα προτείνει στις γυναίκες τη βοήθεια ψυχολόγου. Αυτός μπορεί να προσφέρει τη στήριξη του πριν και μετά την επέμβαση δεδομένου ότι μετά την μαστεκτομή, απομένει ακόμα να υποβληθεί σε χημειοθεραπεία ή και ακτινοθεραπεία.

Η αποκατάσταση του στήθους είναι δυνατή

Το να γνωρίζει κανείς ότι αυτή η δυνατότητα υπάρχει είναι πολύ καθησυχαστικό για τις περισσότερες γυναίκες και πολύ περισσότερο το γεγονός ότι έως την αποκατάσταση η γυναίκα θα φορά πρόθεση. Οι περισσότερες γυναίκες δέχονται την εγχείριση.

Πότε γίνεται η αποκατάσταση; Είναι καλύτερα να περιμένει τουλάχιστον ένα έτος μετά την εγχείριση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η γυναίκα μπορεί να δεχθεί τη νόσο και να σκεφτεί με μεγαλύτερη ηρεμία την αποκατάσταση. Ως προς την αντίδραση του ζεύγους, όλα είναι πιθανά. Η μαστεκτομή μπορεί να επιφέρει εντάσεις ή αντίθετα να φέρει πιο κοντά τους συντρόφους. Ορισμένες γυναίκες αρνούνται να τις αγγίξει ο σύντροφός τους, γδύνονται στα σκοτεινά ή ακόμα φοβούνται τον καθρέπτη. Αυτές οι αντιδράσεις είναι φυσιολογικές και αναμενόμενες.